Afnemend vertrouwen
Helaas is onze ervaring dat vertrouwen in de maatschappij steeds meer afneemt. Onderzoek toont aan dat slechts 51% van medewerkers en management vertrouwen en slechts 28% gelooft dat de voorzitters van de Raad van bestuur een betrouwbare bron van informatie zijn. Wat kost het gebrek aan vertrouwen eigenlijk? En wat levert een groot vertrouwen op? Essentiële onderwerpen voor ondernemingsraden die samen met de bestuurders echt het verschil willen maken.
Vertrouwen als economische factor
Iedereen is eigenlijk voor vertrouwen, niemand is er tegen. In de praktijk van organisaties geloven maar weinig bestuurders dat vertrouwen van de organisatie een directe relatie heeft met de prestaties. Meestal denken ze dat vertrouwen een softe, “nice to have” sociale deugd is.
Meer en meer bestuurders raken er echter van overtuigd dat deze softe vertrouwensfactor een keiharde economische factor is. Onderzoek toont onder andere aan dat:
- “Hoog vertrouwen” organisaties bijna 3 keer zoveel rendement voor aandeelhouders opleveren dan “Laag vertrouwen” organisaties.
- Honderden outsourcing contracten die worden gestuurd op vertrouwen in plaats van strikte service level overeenkomsten 40% meerwaarde opleveren voor beide partijen van die outsourcing.
Sterke relatie tussen vertrouwen en resultaat
Hoe komt het dat deze sterke relatie tussen vertrouwen en resultaat bestaat? Vertrouwen beïnvloedt altijd snelheid en kosten. Als het vertrouwen omlaag gaat dan gaan zaken in een organisatie trager en de kosten gaan omhoog. Als het vertrouwen omhoog gaat, gaat de organisatie sneller werken en gaan de kosten omlaag.
Neem een voorbeeld van de koop van een grote organisatie door Warren Buffett. Normaal gesproken zou deze deal van $ 23 miljard meerdere maanden duren en miljoenen dollars kosten om van te voren om te onderzoeken. Omdat beide partijen met groot vertrouwen in de andere werkten was de overeenkomst binnen 2 uur beklonken. Buffett schreef hierover in zijn jaarverslag: “we deden helemaal geen boekenonderzoek. We wisten dat alles precies zo zou zijn als de verkopende partij zei dat het zo zou zijn, en zo was het ook. Onvoorstelbaar wat vertrouwen mogelijk maakt.
Kosten van laag niveau van vertrouwen
De kosten in een organisatie met een laag niveau van vertrouwen zijn onder andere:
- Onnodige duplicering: onnodige hiërarchieën, managementlagen en overlappende structuren om zeker te zijn van een goede beheersing
- Bureaucratie: veel complexe en tijdrovende regels, beleid, procedure en processen. Veel papierwerk, controles en goedkeurende lagen.
- Politiek: de politiek binnen een organisatie leidt tot het achterhouden van informatie, het in vechten, werken met verborgen agenda’s, manipuleren en vergaderingen naar vergaderingen. Verspillingen van tijd, talent, energie en geld. Om van motivatie maar niet te spreken. Politiek vergiftigt de organisatiecultuur.
- Vermindering van betrokkenheid, doordat medewerkers voelen dat ze niet worden vertrouwd, de ruimte krijgen. Gallup onderzoeken tonen aan dat 96% van de betrokken medewerkers, maar slechts 46% van slecht betrokken medewerkers het management vertrouwt.
- Verloop van medewerkers: verloop bij organisaties met weinig vertrouwen is vaak ver boven het gemiddelde van de branche. En vooral degenen die je niet kwijt wilde vertrekken weer. Mensen die resultaten boeken houden ervan om vertrouwen te krijgen. Zo niet dan vertrekken ze.
- Verlies van klanten en leveranciers: ook klanten en leveranciers merken dit. Een nieuwe klant verwerven kost 5-7 keer zoveel als een klant behouden.
- Fraude: Amerikaans onderzoek wijst uit dat zeker 6% van de omzet jaarlijks hiermee wordt verloren.
Opbrengsten hoog vertrouwen
Opbrengsten van organisaties met een hoog-vertrouwenscultuur zijn volgens vele onderzoeken:
- toegenomen aandeelhouderswaarde
- accelererende groei: klanten kopen meer, verwijzen meer en blijven ook langer bij organisaties die ze vertrouwen
- versterkte innovatie: een hoog niveau van creativiteit en structurele innovatie gedijen bij een cultuur van veel vertrouwen
- verbeterde samenwerking: een organisatie met laag vertrouwen komt samenwerking slechts op coördinatie neer niet meer. , Onvoldoende voor succesvolle organisaties en medewerkers.
- Betere uitvoering
- toegenomen loyaliteit.
De rol van bestuurders
Leden van ondernemingsraden hebben dus genoeg reden om samen met de bestuurders actief op vertrouwen te gaan sturen.
Bestuurders zouden ten aanzien van vertrouwen:
- de grote voordelen van een hoog vertrouwen organisatie moeten erkennen en haar verdedigen in plaats van haar te zien als obstakel
- leiderschap zien als “zorgen voor resultaten op een manier die vertrouwen genereert”. Bestuurders zullen persoonlijk vertrouwen dienen te modelleren door hun karakter, competentie en getoonde gedrag
- zorgen voor het richten van systemen en structuren die vertrouwen ondersteunen. “Het belangrijkste voor elke leider is het inspireren tot vertrouwen”.
Snelheid van vertrouwen
Niets is zo snel als de snelheid van vertrouwen. Niets is zo winstgevend als de economie achter vertrouwen. Het is het enige ding wat alles verandert.
Meer weten? Lees dit boek.
Geschreven door Drs. Louis Brackel RC, Associate Erasmus OR Centre